کد مطلب:1849 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:34

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چه كنيم حرفي نزنيم كه مايه آبروريزي شود؟

بسياري از گناهان، ناشي از زبان است. در روايتي آمده كه شخصيت انسان در زبان (سخن) او پنهان شده است و به همين جهت مراقبت و كنترل زبان، بسيار اهميت دارد.

كنترل زبان و اجتناب از پرحرفي و بيهوده گويي راهكارهاي مختلفي دارد كه مهمترين آنها عبارتند از:

1- توجه به پيامدهاي پرحرفي: بيهوده گويي و عدم كنتزل زبان آثار فراواني دارد، مانند تباه شدن عمر، حقارت در اجتماع، درخواست پوزش، ارتكاب گناهان ديگر، دوري از رحمت الهي، از دست دادن امور مفيد، نابودي خرد، گمراهي، قساوت قلب و خستگي شنونده.

2- توجه به خدا: اگر كسي بداند خداوند سخنانش را ميشنوند و در روز محشر بايد پاسخگوي حرفهاي خود باشد، قطعاً هر حرفي را به زبانش جاري نخواهد كرد.

از اين رو پيامبر(ص) به ابوذر ميفرمايد: اي ابوذر! خداوند مراقب زبان هر گويندهاي است، پس سخنگو بايد از خدا بترسد و بداند چه ميگويد.(1)

3- انديشه: اگر كسي قبل از حرف زدن، درباره بازتاب آن بينديشد و با فكر و حسابرسي سخن بگويد، قطعاً كلام سنجيدهاي از او شنيده خواهد شد و اين ويژگي سخن گفتن عاقلان است. امام علي(ع) ميفرمايد: لسان العاقل وراء قلبه و قلب الأحمق و راءالسانه؛ زبان خردمند در پسِ دل او است و دل نادان در پسِ زبان او.(2)

حضرت درجاي ديگر ميفرمايد: بينديش، سپس سخن بگو تا از لغزشها در امان باشي.(3)

4- اشتغال به ذكر و دعا: بيهوده گويي وقتي است كه آدمي به كاري اشتغال ندارد و با حرف زدن ميخواهد وقت گذراني كند. با ذكر و ورد و يا اشتغال به كارهاي مفيد ميتوان زبان را از گناه و يا سخنان بيهوده منصرف كرد.

كم گوي و گزيده گوي چون دُر

تا زاند تو چهان شود پُر

پي نوشتها:

1. بحارالانوار، ج 74، ص 85.

2. نهج البلاغه، قصار 39.

3. غررالحكم، ج 4، ص 506.